Η σφράγιση του εδάφους
Σφράγιση του εδάφους είναι η μόνιμη κάλυψη τμήματος της γης και του εδάφους με αδιαπέρατο τεχνητό υλικό, όπως η άσφαλτος και το τσιμέντο. Η σφράγιση προσδιορίστηκε ως μία από τις βασικές διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους στο πλαίσιο της θεματικής στρατηγικής για το έδαφος (COM 2006) 231) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της τελευταίας έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη (ΕΟΠ, 2010β).
Συχνά πλήττει εύφορες γεωργικές γαίες, ενέχει κινδύνους για τη βιοποικιλότητα, αυξάνει τον κίνδυνο πλημμυρών και λειψυδρίας και συντελεί στην πλανητική υπερθέρμανση. Στις νέες κατευθυντήριες γραμμές βέλτιστης πρακτικής για τον περιορισμό, τον μετριασμό των συνεπειών και την αντιστάθμιση της σφράγισης του εδάφους, που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουν συγκεντρωθεί παραδείγματα πολιτικών, νομοθετημάτων, καθεστώτων χρηματοδότησης, εργαλείων τοπικού σχεδιασμού, ενημερωτικών εκστρατειών και πολλών άλλων βέλτιστων πρακτικών που εφαρμόζονται ανά την ΕΕ.
Η Ευρώπη είναι η πιο αστικοποιημένη ήπειρος. Καθημερινά αποσπώνται 1.000 τετραγ. χλμ. (έκταση μεγαλύτερη από εκείνη του Βερολίνου) για ανθρώπινη χρήση, μεγάλο ποσοστό των οποίων τελικά σφραγίζεται. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, σε 100 χρόνια θα μετατρέπεται έκταση αντίστοιχη με το άθροισμα των εδαφών της Γαλλίας και της Ισπανίας.
Επειδή ο σχηματισμός εδάφους είναι πολύ αργή διαδικασία (χρειάζονται αιώνες για να συσσωρευτεί ένα εκατοστό), η σφράγιση προκαλεί σοβαρή ζημία στο έδαφος και συχνά συνεπάγεται μόνιμη απώλεια. Για τον λόγο αυτό ακριβώς, παρόλο που η ανάπτυξη υποδομών πρέπει να στηρίζεται ώστε να τροφοδοτεί την οικονομική μεγέθυνση, χρειάζεται αποδοτικότερη και πιο υπεύθυνη διαχείριση της γης.
Η σφράγιση του εδάφους μπορεί να περιοριστεί με έξυπνο χωροταξικό σχεδιασμό και με την ανάσχεση της εξάπλωσης των πόλεων. Αντ’ αυτής είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί το αναπτυξιακό δυναμικό που εμπεριέχουν οι αστικές περιοχές, λόγου χάριν με την ανάπλαση εγκαταλειμμένων βιομηχανικών περιοχών. Στα μέτρα μετριασμού των συνεπειών της σφράγισης περιλαμβάνονται η χρήση διαπερατών υλικών αντί του τσιμέντου ή της ασφάλτου, η στήριξη της «πράσινης υποδομής» και η διάδοση των φυσικών συστημάτων συλλογής νερού. Στις περιπτώσεις που τα επιτόπια μέτρα μετριασμού δεν επαρκούν, μπορούν να εξετάζονται αντισταθμιστικά μέτρα που ενισχύουν τις εδαφικές λειτουργίες σε άλλες περιοχές.
http://ec.europa.eu/environment/soil/three_en.htm
MEMO/06/341 on the Thematic Strategy for soil protection
